Mevzuat danışmanlığı nedir?
İş ve Sosyal Güvenlik mevzuatı; İş Kanunu, İşsizlik Sigortası Kanunu, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gibi yasalara dayanan, sürekli değişim gösteren ve bünyesinde birbirinden farklı parametreleri bulunduran bir çalışma alanıdır. Söz konusu yasal hükümlerin detaylarına hakim olmamak ve bunun sonucunda hatalı pratikleri uygulamak, işverenler için büyük maddi ve idari yükleri beraberinde getirir.
Bordro İK olarak Mevzuat Danışmanlığı hizmetimiz kapsamında, gerek bordrolama gerekse işyerinizdeki diğer ilgili tüm insan kaynakları operasyonlarınızın, çalışma hayatını düzenleyen bir çok mevzuata uygunluğunu denetliyor ve raporluyoruz. Böylelikle, şirketlerin yasal sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmeleri ve süreçlerini efektif bir şekilde yönetmelerine katkıda bulunuyoruz.
Mevzuat danışmanlığı şirketinize nasıl bir katma değer sağlar?
- Maliye Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Çalışma Bakanlığı gibi devlet kurumlarına karşı sorumluluğunuzda bulunan idari ve mali firma yükümlülüklerinin eksiksiz yerine getirilmesine yardımcı olur
- Anılan bu sorumluluklardaki aksama ve hataların neticesi olarak karşılaşılabilecek; yüksek tutardaki idari para cezaları ve ilgili faiz ödemeleri, teşviklerden faydalanamama veya bunların iptali, önceki dönemlere ait yanlış uygulamalardan kaynaklı geçmişe yönelik ciddi mali ve idari yükümlülükler gibi sorunlarla karşı karşıya kalınmasının önüne geçer
- Çalışanlara karşı işveren yükümlülüklerinin tam olarak yerine getirilmesi sayesinde doğabilecek ihtilaflı durumları engeller, işçi alacak dava ve arabuluculuk süreçlerinden kaynaklı potansiyel mali ve hukuki cezaları minimize eder
- Çalışan-işveren ilişkilerini kuvvetlendirerek işyeri huzuru, organizasyonel kültür, çalışan bağlılığı ve çalışma barışının yerleşmesini sağlar
- Bordrolama ile İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku alanında çalışan işyeri personellerinin ilgili konularda bilgi ve eğitimlerinin artırılmasına katkıda bulunur.
Potansiyel yaptırımlar neler olabilir?
İlgili mevzuata uyumsuzluk nedeniyle karşılaşılabilecek idari ve mali şirket yükümlülüklerine küçük bir örnek verelim:
50 çalışanı olduğunu varsaydığımız bir işyerinde fazla mesai ödemelerinin mevzuata uygun olmayan şekilde hesaplanıp ödemelerin buna göre eksik ve yanlış bir şekilde gerçekleştirildiğini farz edersek, 4857 sayılı İş Kanunu 32, 41 ve 63 üncü maddelerine muhalefetten dolayı:
“Fazla çalışma ücreti ödenmeyen, hak ettiği serbest zamanı altı ay içinde kullandırılmayan, onayı alınmadan fazla çalıştırılan her bir işçi için” 1.960,00 TL (2024 yılı),
“Ücretin veya Kanundan; toplu iş sözleşmesinden ya da iş sözleşmesinden doğan ücretin kasten ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde ücreti ödenmeyen her işçi ve her ay için” 1.112 TL (2024 yılı),
“Çalışma sürelerine ve bunlara ilişkin yönetmelik hükümlerine uymamak” tan dolayı 10.822 TL (2024 yılı)
idari para cezasına hükmedilecektir (toplamda ay başına 164.422 TL).
Bunlara ek olarak; 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre her ay için 3 asgari ücret tutarında (2024 yılı için 60.007,50 TL) idari para cezası söz konusu olacaktır. Netice itibariyle, yalnızca fazla mesai ücretlerinin mevzuata uygun hesaplanmaması ve ödenmemesi nedeniyle (Çalışma Bakanlığı/ SGK müfettiş ve denetçilerinin 1 senelik bir dönemi incelediğini varsayarsak) işveren, toplamda yaklaşık 1.970.306,40 TL+720.090,00 TL = 2.690.396,40 TL tutarında bir ceza ile karşı karşıya kalabilecektir.
Yukarıda sayılanların haricinde, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ilgili hükümlerine muhalefetten dolayı ek birçok para cezası hesaplanacaktır. Ayrıca, çalışanların mahkemeye gitmesi halinde işveren kıdem ve ihbar tazminatı ile yasal faizler gibi oldukça fazla miktarda maddi yaptırımlar ile muhatap olunacaktır.
Ülkemizde güncel iş mevzuatı uyuşmazlıkları
Çalışan ve işveren arasındaki iş mevzuatı kaynaklı ihtilaflar son yıllarda büyük artış göstermektedir.
Adalet Bakanlığı resmi verilerine göre, 2023 yılında İş Mahkemeleri’ne 639.720 dava dosyası gelmiş; bunların 382.255’i geçen yıldan devretmiş, 226.516’sı 2023 yılı içerisinde açılmış, 30.949 adedi üst mahkemelerden (Yargıtay) bozularak gelmiş ve nihayetinde 253.268 tanesi karara bağlanarak 386.452’si 2024 senesine devretmiştir.
Mevzuat danışmanlık hizmetimizin kapsamı nedir?
- Özlük dosyası ve iş sözleşmesi işlemlerinin incelenmesi
- Ücret yönetimi konularının (çifte bordrolama, bordrolama gereklilikleri, ücret ödeme yöntemleri, vasıflı-vasıfsız işçi ücret farklılaştırmaları, ücret kesintisi, ücretin zamanında ödenmesi, asgari geçim indirimi vb.) yasal uygunluk denetiminin yapılması
- Çalışma süreleri ve fazla mesaiye ilişkin pratiklerin (çalışma saatlerinin duyurulması, fazla mesainin içeriği, fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma arasındaki farklar, ücret ödemesine fazla mesai ödemesinin dahil edilmesi vb.) incelenmesi
- İzin yönetimi, ara dinlenme, hafta tatili ve genel tatil vb. işlemlerin denetlenmesi
- Sosyal Güvenlik Kanunu’nda kaynaklı bildirim, prim ödemeleri, hesaplama, bordrolama ve belgeleme ile diğer uygulama işlemlerinin incelenmesi
- İş sağlığı ve güvenliği işlemlerinin incelenmesi
- Telafi çalışması, denkleştirme, gece çalışması, vardiyalı çalışma, deneme süresi çalışması gibi başlıkların mevzuata uygunluk denetimi
- İşten ayrılma, toplu işten çıkarma, sözleşme feshi, ibraname düzenlenmesi süreçleri ile ihbar-kıdem ve diğer tazminat pratiklerinin incelenmesi
- Geçici iş ilişkisi, ikale sözleşmesi gibi başlıkların incelenmesi
- Kadın çalışanlar, engelli çalışanlar, stajyerler, çıraklar ve diğer özellikli çalışanlarla ilgili konuların ele alınması
- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile başka farklı kanunlardan kaynaklı teşvik uygulamalarının (teşvikler için en uygun personelin seçilmesi, ödeme ve geri ödeme sürelerinin belirlenmesi, teşvik tutarlarının hesaplanması gibi) denetlenmesi
- Devir, birleşme, bölünme, kapanma süreçlerinde iş sözleşmelerinin mevzuat kapsamında değerlendirilmesi
- İşyeri sendikal süreçlerinin değerlendirilmesi
- Mevsimlik çalışmalar ve bu işlerde çalışanlara ilişkin süreçlerin incelenmesi
- Rekabet yasağı, cezai şart, eğitim masrafları, hizmet buluşları gibi konularda rehberlik edilmesi
- Asıl ve alt işveren işlemlerinin incelenmesi
- İş yerlerinde oluşturulması zorunlu kurullar ve birimlere ilişkin işlemlerin incelenmesi
- Üst düzey yöneticiler ve şirketler arasındaki koruyucu anlaşmaların hazırlanması ve uygulama sorunları hususlarının ele alınması
- Borçlar Kanunu, Deniz İş Kanunu, Basın İş Kanunu gibi özellikli iş mevzuatı düzenlemelerine ilişkin danışmanlık verilmesi
Mevzuat danışmanlığında nasıl bir metot izliyoruz?
Tek Seferlik Yerinde Denetim: Şirketinizi Maliye Bakanlığı, Çalışma Bakanlığı, SGK gibi resmi kurumların potansiyel olağan veya genel denetimlerine hazırlıklı hale getiriyoruz. Bu çerçevede; iş yeri kayıt ve belgeleri, özlük dosyaları ve şirket içinde kullanılan yönetmelikler, prosedürler, sözleşmeler, dokümanlar ve diğer formları ile işyeri pratiklerinizi İş ve Sosyal Güvenlik mevzuatı çerçevesinde inceleyip denetliyor ve detaylı bir Durum Analiz Raporu sunuyoruz.
Sürekli Denetim: Firmanızın çalışma hayatı ile ilgili karşılaşabileceği tüm durumlara ilişkin devamlı bir danışmanlık servisi sunuyoruz.
- Her türlü soru ve olaya ilişkin çözümleri hem sözlü hem de yazılı bir biçimde uzman bir perspektifle sunuyoruz
- İş ve sosyal güvenlik hukuku çerçevesinde hazırlanan metinleri detaylı bir incelemeyle değerlendiriyor ve görüş bildiriyoruz
- İş mevzuatı ile ilişikli süreçlerde hukuk departmanınıza destek veriyor, işyeri işleyişi ile ilgili konuların iş ve sosyal güvenlik hukuku çerçevesine uygun bir şekilde değerlendirilmesinde görüş bildiriyoruz
- İşveren- çalışan arasında anlaşmazlık yaşanan durumlarda teknik görüş sunarak tarafları sağlıklı ve etkili çözüm noktalarında buluşturuyoruz
- Aylık veya üç aylık periyotlarda gerçekleştireceğimiz düzenli denetimler ile iş mevzuatı uygulamalarının yerindeliğini kontrol ediyoruz.
Eğitim Düzenleme: Gerek iş mevzuatı ve bordrolama ile görevli personelleriniz, gerekse tüm işyeri çalışanlarınız için, talebiniz üzerine; bordro ve puantaj hazırlama, genel bordro pratikleri, güncel mevzuat ve kanunlara uyum, iş ve sosyal güvenlik mevzuatının işyeri pratikleri ile uyumu gibi başlıklarda eğitimler veriyoruz.